Aort Darlığı
Aort kapak nerede bulunur ve görevi nedir?
Aort, vücudumuzun en büyük atardamarı olup, kalbimizin sol karıncığından çıkar. Aort kapağı, kalbin sol çıkış kapağı olup sol karıncık ile aort arasında yer alır. Sol karıncığın kasılması sonucunda açılan aort kapağının yaprakçıkları arasından geçen kan büyük bir basınç ile ileriye doğru pompalanır. Sol karıncığın kasılması bittiğinde kapağın yaprakçıkları tekrar kapanarak aort içinde bulunan kanın geriye dönmesine engel olur.
Aort darlığı ne demektir?
Sol karıncığın çıkım yolundaki darlıklar aort kapağının altında, kapak seviyesinde veya kapak seviyesinin üzerinde olabilir. Yetişkin hastalardaki darlıkların %95’i aort kapak seviyesinde yer alır.
Normalde aort kapağı açıldığında, kanın geçebilmesi için yaprakçıklar arasında yaklaşık 3-4 cm2’lik bir açıklık ortaya çıkar. Aort kapak yaprakçıklarının sağlıklı olarak açılmasına engel olan tüm hastalıklar aort kapağında darlığa neden olurlar. Aort kapağındaki açıklık 1 cm2’ye düşünceye kadar hastaların büyük çoğunluğunda belirgin bir şikayet tespit edilmeyebilir. Kapak açıklığı 0.7 cm2’ninaltına indiğinde ise kritik aort darlığı oluşur. Aort darlığında aort kapak alanı yılda ortalama0.1-
0.3 cm2 azalma gösterir.
Aort kapağındaki darlığın nedeni nedir?
Aort kapağındaki darlıkların iki ana nedeni mevcuttur.
· Romatizmal Nedenler: Gelişmiş ülkelerdeki aort kapak darlıklarının % 30-40’ının nedeni çocukluk çağında geçirilmiş bademcik enfeksiyonu sonrasında gelişen akut romatizmal ateş sekelidir. Bu dönemde etkilenen yaprakçıklar yıllar içerisinde birbirine yapışır ve kireçlenme nedeni ile aort kapağında ciddi darlıklar ortaya çıkar. Ülkemizde bu oran daha yüksektir.
· Romatizmal olmayan nedenler:
1. Doğumsal aort darlığı: Doğumsal aort darlıklarının en sık nedeni aort kapağının üç yerine iki yaprakçıktan oluşmasıdır (biküspid aort kapağı). Bu hastalık çok yaygındır. Toplumdaki görülme sıklığı % 0.9-2 dir. Bu hastalar tüm yaşamları boyunca normal bir yaşam sürebileceği gibi, ilerleyici kireçlenme, aort kapak yetmezliği veya aort damar hastalıkları gelişebilir. Kapaktaki kireçlenme genellikle 50-60’lı yaşlarda ortaya çıkar
2. Dejeneratif (yaşlılığa bağlı, aterosklerotik tip, sebebi bilinmeyen kalsifik tip) aort darlığı: İleri yaşta görülen aort kapak darlığı olup kapağın yaprakçıklarında ileri derecede kireçlenme mevcuttur. Çoğunlukla 70-80’li yaşlarda ortaya çıkar.
Aort darlığında hangi şikayetler görülür?
Aort darlığında şikayetler ortaya çıktıktan sonra ameliyat edilmez ise hastalığın seyri oldukça dramatiktir. İlk bulgu genellikle efor sırasında çabuk yorulmadır.
Sol karıncığın kas kitlesinin artması nedeni ile bu hastalarda (koroner arter hastalığı olmasa bile) koroner arterlerin taşıdığı kan yeterli gelmemeye başlar ve hastada göğüs ağrısı şikayeti ortaya çıkabilir
Aort kapağındaki darlık nedeni ile efor sırasında hastada bayılma ortaya çıkabilir
Zamanla kalbin sol karıncık boşluğunun gevşemesi de bozulmaya başlar. Bu durumla baş edebilmek için sol kulakçık daha kuvvetli kasılmaya başlar. Sol karıncığa kan doluşu büyük oranda sol kulakçığın kasılmasına bağımlı hale gelir. Bu hastalarda gelişebilecek ani bir ritim sorunu (atrial fibrilasyon) sol kulakçığın kasılmasını durdurarak hastada şiddetli kalp yetmezliği tablosuna yol açabilir.