Çocuklarda Ekran Bağımlılığı ve Psikoterapisi

“Bilgisayar bağımlılığı dehşeti… Günde 20 saat başından kalkmıyordu! Avustralya'nın Sidney kentinde Daniel Chapman isimli 22 yaşındaki genç, bilgisayar oyunu oynamayı bırakıp yemeğe gelmesini söyleyen babasını bıçaklayarak öldürdü.”

Yapılan araştırmaların sonunda, madde kullanımında görülen etkilerle aynı etkiler gözlendiğinden psikiyatride bilgisayar bağımlılığı, İnternet bağımlılığı, bilgisayar oyun bağımlılığı, cep telefonu, tablet bağımlılığı ve bunlar gibiler uyuşturucu madde bağımlılığı statüsüne eklenmiştir.

Bağımlılık yaşı iki yaşına düşmüştür, yine RTÜK e göre 6-17 yaş arasındaki çocuklar günde 3-4 saat televizyon izlemektedir. Verilere göre çocuklar yılda 900 saatini okulda, 500 saatini karşısında geçirmektedir.

İnternet bağımlılığı ile şu durumlar görülür; interneti aşırı kullanma isteğinin önüne geçilememesi, internete bağlı olmadan geçirilen zamanın önemli olmadığı, yoksun kalındığında sinirlilik hatta saldırganlığın ortaya çıkması .Kişinin iş, okul ,sosyal hayatının giderek bozulması.

DSM-5 İnternet Oyun Oynama Bozukluğu şu şeklide belirtilmiştir:

1.Oyun üzerinde aşırı kafa yormak

2.Oyun oynamadığında yoksunluk belirtileri,

3.Tolerans zayıflığı

4.Bırakma ve azaltma girişimlerinde başarısızlık.

5.Yaşadığı psiko sosyal sorunlara rağmen oyun oynamayı sürdürme.

6.Oyun için diğer aktivitelerden vaz geçme

7.Oyun oynayabilmek için yalan söylemek.

8.Olumsuz duygu durumdan yani umutsuzluk suçluluktan kurtulmak için yalan söylemek.

9.İşini, eğitimini hatta mesleki fırsatları tehlikeye atmak.

İnternet bağımlılığı gelişmiş çocuklar internetle ilgili bir takım inanışlar geliştirmiştir öyle ki; sadece internette iyim ve bundan dolayı da önemliyim. İnternet benim en önemli arkadaşımdır, internette olmadığım zamanda beni kimse sevmez.

İnternet bağımlılığının psikoterapisinde ilk başta problemin kabul ettirilmesi ve kabullenilmesi çok önemlidir. Danışanla bağımlılığının gözlemlenmesi daha doğrusu analizi gerekir. Danışana zaman yönetimi sosyal yaşam aktivitelerine katılımı sağlanmalıdır.Bir diğer önemli nokta da tekrarlanmanın önlenmesidir.

Bu internet bağımlılığı geliştirmiş olan danışan sorununu inkar eder, internette geçirdiği sürenin ebeveyni tarafından abartıldığını kendisinin makul düzeyde internette girdiğini ifade eder.

Onun elinden tabletini telefonunu alıp ona tuşlu telefon vererek, yasaklar koyarak. İnternette beraber olduğu arkadaşlarıyla buluşmasını engelleyerek yada bu yaklaşımları yumuşatarak yapılan yaklaşımlar danışanını internet açlığını pek tabii ki artıracaktır.

Böyle bir danışana ancak EMDR ile yardım edilebileceğini düşünüyorum.Yöntem orijinal adı “The Desentization of Triggers and Urge Reprocessing” Türkcesi “Tetikleyicilere karşı duyarsızlaşma ve dürtünün yeniden işlemlenmesi” olarak ifade edilen DeTUR dur.

DeTUR geniş yelpazede Tütün, Alkol ve Uyuşturucu gibi kimyasal bağımlılıklar ve Kumar ,sex ,aşk ve internet gibi disfonksiyonel davranışların tedavisinde kullanılan dürtü azaltma protokolüdür. Travma temelli,içsel ve dışsal kaynakları birleştiren , 12 adımlı bir modelden oluşan eklektik bir yaklaşımdır.

DeTUR, her danışanın ihtiyaçlarına, hedeflerine ve değerlerine göre şekillendirilebilir bir yöntemdir. Danışanın bağımlılığın temelinde yatan başlıca travmatik olayları çalışmak için teröpatik süreç gereklidir. Çift yönlü uyaran, temel anıların ve konuların, bağımlılığı nüksettirmeden, ortaya çıkması ve işlemlenmesi için katalizör görevi görür. Kaynaklara ulaşarak, pozitif tedavi hedeflerini belirleyip yerleştirilerek, tetikleyicileri belirleyip duyarsızlaştırarak ve nüksetmeyi engelleyen tekniklerle danışan güçlendirilir.

Danışanın dikkati negatif bir davranıştan uzaklaştırılmaya çalışılmaz; pozitif, çekici, ulaşılabilir, zorlayıcı bir baş etme hedefine yönlendirilir. Madden uzak durma, şiddetle önerilse de, tedavi hedefinin tanımında mutlaka bulunmak zorunda değildir. Tedavi hedefi, danışan tarafından tarif edilen pozitif bir şekilde baş etmek ve fonksiyon göstermektir. Nüksetmek, başarısızlık değil, fırsatların yeni hedefi olarak yeniden şekillendirilir. Kimyasal yoksunluk ve anksiyete ile de çalışmak gerekir. Duyarsızlaştırma için kişisel tetikleyicileri çalışmayı hedeflemek, bu modelin tedavinin erken aşamalarında kullanılabilmesini sağlar.