Parkinson
Parkinson Nedir?
İlk kez Doktor James Parkinson tarafından 1817 yılında titrek felç olarak tanımlanmıştır.Parkinson hastalığı Alzheimerdan sonra en sık görülen, nörodejenerasyonla (işlev kaybı ile hücre ölümü ) giden bir nörolojik hastalıktır. Beynimizde kimyasal maddeler salgılayarak hareketlerimizi kontrol eden hücreler bulunur. Bu hücrelerden salgılanan kimyasal maddelerden birisi dedopamindir. Beyinde dopamini salgılayan hücre gruplarının zamanla işlevlerini kaybetmesi sonucu ortaya çıkan titreme, yavaş hareket etme gibi bulgularla vücudun dengesinin bozduğu hastalığa parkinson denir. Beynin derin bölgeleri içerisinde bazal ganglionlar denen yapılar bulunmaktadır. Bu ganglionların görevi, kişi bir hareket başlattığı zaman (örneğin kolunu kaldırmak) hareketi daha düzgün, uyumlu hale getirmek ve vücudun dengede duruşunu ayaralamaktır.
Bazal ganglionlar bu işlevleri yerine getirebilmek için beynin katmanları arasında gidip gelen sinyalleri işler ve iletiminde rol alır. Bu sinyaller sinir hücreleri üzerinde elektriksel sinyaller olarak taşınırken sinir hücreleri arası iletişimde kimyasal maddeler (nörotransmitter-dopamin-) kullanılmaktadır. Parkinson hastalığında işte bu dopamin üreten sinir hücreleri yıkıma uğramaktadır ve sinir hücrelerinin birbirleriyle ve kaslarla bağlantıları da azalmaktadır. Bu yıkımın ve dopamin kaybının sebebi çoğunlukla bilinmemektedir. Parkinson hastalığı özellikle ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır. 50 yaşından önce başlaması çok nadirdir. Erkeklerde kadınlara göre yaklaşık olarak iki kat daha sık olarak izlenmektedir. 60 yaş üzerindeki insanlardaki sıklığı %1’ dir. Yaklaşık olarak her 1000.000 kişide 300’ dür. Türkiye’ de 60.000 civarında parkinson hastasının olduğu tahmin edilmektedir.
Parkinson hastalığı var olan tedavilerde bulguların iyileştirilebildiği ve kişinin yaşamını daha az engelleyecek hale getirilebildiği nörodejeneratif hastalıktır. Parkinson‘da erken tedavinin hastalığın hafiflemesini ve ilerlemesini geciktirmeye yardımcı olur ve kaliteli yaşam süresini uzattığı yönde bilgiler mevcuttur. Bu nedenle toplumsal farkındalık ve bilinçlenme yaratmak adına her yıl 11 Nisan tarihinde dünyada ‘’Dünya Parkinson Hastalığı Günü ‘’ olarak ilan edilmiştir. Parkinsonda risk grupları şunlardır ; Bazı ilaçlar Ateroskleroz Ailevi sebepler Geçirilmiş beyin enfeksiyonları Travma Tümörler Zehirlenmeler Kandaki kırmızı hücrelerin aşırı yükselmesi
Erkek cinsiyeti Hastalığın Belirtileri Nelerdir?
Kas ağrıları Yüz ifadesinin değişmesi (sabit bakma, gözlerini kırpmama) Omuzda donma ve ağrı Vücut duruşunda bükülme (kambur duruş) Ses kısılması İçten titreme hissi Yutma zorluğu Yürürken kolların sallanmaması Kişinin yazdıklarının okunaksız ve küçük yazmaya başlaması Hareketlerin ve konuşma hızının yavaşlaması Depresyon, sıkıntılı ruh hali