Kalp kapağı hastalıkları ameliyatla nasıl tedavi edilir?

Kalp kapaklarına yönelik ameliyatlarda önerilen tedavi yöntemi, mümkün olduğunca hastanın kendi kapak dokusunu koruyarak sorunlu kapağın tamir edilmeye çalışılmasıdır (kalp kapağı onarımı ameliyatı). Kendi kapak dokusunun korunması sayesinde, hastanın uzun süreli kan sulandırıcı tedaviye gereksinimi ortadan kalkar. Böylece hasta, kan sulandırıcı tedavinin olası komplikasyonlarından korunmuş olur. Ameliyat sırasındaki değerlendirmede hastanın kapağındaki sorunun onarımla giderilmesi mümkün değil ise, hastalıklı kapak dokusu kesilerek çıkartılır ve yerine protez bir kapak dikilir (kalp kapağı replasmanı ameliyatı).

Kalp kapak protezleri nelerdir, birbirlerinden ne farkı vardır?

Günümüzde iki tip protez kalp kapağı (mekanik ve biyolojik) bulunmaktadır. Her iki tip protez kalp kapağının da birbirlerine karşı avantaj ve dezavantajları mevcuttur. Kapağın uzun süreli dayanıklılığı ve trombojenik (pıhtılaşmaya yol açma) özellikleri protez kalp kapaklarının iki önemli sorunudur. Mekanik kalp kapakları oldukça dayanıklıdır ancak pıhtıya yol açma özellikleri yüksektir. Mekanik kapak takılmış olan bir hastada vücudunun her hangi bir yerindeki enfeksiyon kapağı tutmaz ise, kapağın çalışmasına engel olan bir pıhtı gelişmez ise veya hastanın kendi dokuları kapağa doğru ilerleyerek kapağın çalışmasını bozmaz ise tekrar ameliyat olmasına gerek yoktur. Ancak bu hastalar, hayatlarının geri kalan kısmında, antikoagülan (kanın pıhtılaşmasına engel olan) ilaçlar kullanmak zorundadırlar. Antikoagülan ilaç kullanan hastalar, kanın istenilen düzeyde akışkan olduğundan emin olmak için, yakın takip altında tutulurlar. Özellikle yaşlı hastalarda ve ilaç kullanma konusunda uyumlu olmayan hastalarda ilaca bağlı kanama veya protez kapak üzerinde pıhtı gelişme riski mevcuttur. Biyoprotez kapaklar ise genellikle sığırların perikard dokusundan veya domuz kalp kapaklarından elde edilirler. İnsan donörlerden elde edilen kapakların kullanımı oldukça nadirdir. Biyoprotez kalp kapaklarının ana avantajları, kapak dokusunda pıhtı oluşması riskinin çok daha düşük olmasıdır. Bu hastalarda uzun süreli antikoagülan ilaç kullanılmasına genellikle gerek yoktur ancak biyoprotez kalp kapaklarında dayanıklıklık ciddi bir sorundur. Biyoprotez kalp kapaklarında 10-15 yıl içerisinde yapısal bozulmalar ortaya çıkar. Hastaların ileride tekrar ameliyat olması gerekebilir.

Kapağın değişimi gerektiğinde, ne tip protez kapak takılacağına nasıl karar veriliyor?

Planlanan ameliyat öncesinde hasta ve yakınları ayrıntılı şekilde bilgilendirilerek doğru tip protez kapak seçimi konusunda ortaklaşa karar verilir. Genel olarak, ameliyatı takiben antikoagülan ilaç kullanması sakıncalı veya 70 yaş üstü hastalarda mümkün olduğunca biyoprotez kapaklar tercih edilmektedir. Genç yaştaki hastalarda ise daha çok mekanik protez kapaklar ön planda düşünülür.