Hareket bozukluğu istemli ya da istemsiz hareketler esnasında görülen normal dışı hareketler olarak tanımlanır. Etkilenen bölge ve karakteristik özellikleri ile farklı gruplar altında toplansalar da hareket bozuklukları nadiren bir türe sınırlı kalır, çoğu kez birkaç tür bir arada bulunur.

Geçici Ve Gelişimsel Hareket Bozuklukları Headnodding Uyku myoklonusu Jitteriness Shuddering Paroksismal tonik upgaze of infancy Spasmusnutans Benignparoksismaltortikollis Sütçocuğununbenignidiopatikdistonisi Sandifersendromu Paroksismal Hareket Bozuklukları Tik ve tourettesendromu Motor sterotipler Hiperkinetik Ve Hipokinetik Hareket Bozuklukları Kore Athetosiz Ballismus Distoni Myoklonus Tremor Ataksi TİK Tikler ritmik olmayan, stereotipik, kısa süreli, amaçsız görünen, ani başlangıçlı, bir veya birkaç kas grubunu tutan, istemsiz hareketler (motor tik) veya sesler (vokal tik) olarak tanımlanır.

Normal motor hareket ve seslerin bir bölümünün uygunsuz ortamlarda, uygunsuz olarak ortaya çıkmasıdır. Oldukça stereotipik olmaları, istemli olarak kısa bir süre de olsa bastırılabilmeleriyle diğer hareket bozuklularından ayrılırlar. Diğer hareket bozukluklarının aksine uykuda şiddeti ve sıklığı azalmakla beraber tikler görülebilir. Okul çağı çocuklarının %5’ inde görülebilecek kadar sıktır.

Yaş ilerledikçe tikler bir plato çizme ve kaybolma eğilimindedir. Üç türde görülebilir. Geçici tikler: geçici tikler çocukluk çağında en yaygın görülen ve tek kas grubunu tutan bait tiklerdir. En sık göz kırpma, boğaz temizleme sesi, baş boyun eğme veya yüz hareketleri şeklinde belirir. Stresle artar, uykuda kaybolur. İstemli olarak bir süre baskılanabilir. Haftalar veya aylar içinde kaybolur. Tedavi gerekmez. Kronik motor tikler: Bir yıldan uzun süren, 1-3 kas grubunu tutan tiklerdir. Yaşam boyu devam edebilir. Tourettesendromu çeşitli verbal ve motor tiklerin birlikte görüldüğü ailevi/ genetik bir hastalıktır. Hastalık 2-15 yaş arasında başlar. Hastalığın dört majör belirtisi motor tikler, vokal tikler, obsesifkompülsif bozukluk, dikkat eksikliği ve hiperaktivitedir. Semptomların bir kısmı yaş ilerledikçe orya çıkar. Motor veya vokal tikler: Çocuğun sosyal ve akademik ilişkilerini etkileyecek düzeyde olursa ilaç tedavisi gerekir. İlk basamakta ailenin ve çocuğun kaygıları giderilmeli, psikolojik destek verilmelidir.

KORE

İstemsiz, akıcı- sürekli, hızı ve yönü değişken bir hiperkinetik hareket bozukluğu olarak tariflenmektedir. Vücudun tüm bölümlerinde görülmekle birlikte belirli hastalık ve bozukluklarda karakteristik olarak etkilendiği bölgeler vardır. Koreik hareketler istemli eylemler sırasında daha da kötüleşirler. Eğer bu istemsiz hareketin amplitüdü büyükse ve ekstremiteninproksimalini tutuyorsa buna ballizm adı verilir. Koreik ve balistik hareketler bazen bir arada bulunurlar veya bir hastalığın seyri esnasında birbirlerini izleyebilirler. Vücudun bir yarısı etkilenmiş ise hemiballizm adını verir. Kişi istemsiz koreik hareketi maskelemek için kimi zaman yarı istemli bir hareket yapar (kendi yüzüne dokunmak gibi) buna parakinesiadenir.

DİSTONİ

Distoni istemsiz, birbirlerine zıt çalışan kasların eş zamanlı kasılmalarıyla karakterize, tekrarlayan istem dışı hareketlere veya geçici ya da kalıcı anormal postürlere yol açan bir hareket bozukluğudur. Distonik hareketler yorgunluk, stres ile artar iken, uykuda azalarak kaybolurlar. Üç önemli komponenti vardır. Belli bir patern, kas grubu tutulumu Hareket- gövde spesifik olması Vücudun belli bölgelerine dokunulması distonik spazm sonlandırabilmekte Çocukluk döneminde başlayan ilerleyici L-dopa ile belirgin düzelme gösteren bir hastalık tipik olarak ayaklarda distoniye bağlı yürüme bozukluğu zaman içinde bulguların daha belirginleşmesi sabahları daha iyi, öğleden sonra gittikçe bozulma görülmektedir.

ATAKSİ

Ataksi istemli hareketlerin düzgün, dengeli yapılamaması durumudur. Serebellum ve bağlantılarındaki tutulumlardan, spinalkord lezyonlarından, periferik duyu kayıplarından ve frontal loblardan serebelluma gelen majör input sistemini tutan bozukluk veya bu sistemlerin kombinasyonunda ki patolojilerden kaynaklanabilir. Serebellar ataksi de dengesiz, stabil olmayan geniş tabanlı bir yürüyüş şeklidir. Her an düşecek gibi olduğundan ayaklarını yerden kaldırmadan sürüyerek yürürler. Dengesizlik ani duruş ve dönüşlerde daha belirginleşir. Hasta ayaklarını bitişik, ayakta durmakta güçlük çeker. Gözleri kapalı veya açık olsa da yürüyüşün karakteri değişmez.

Serebellarvermis lezyonlarında hasta sağa sola yalpalayarak yürür. Hemisferlerde ki lezyonlarda ise lezyon tarafında ki ekstremite hipotoniktir ve hasta lezyon tarafına düşebilir. Sensoriyal ataksi de periferik sinirler, arka kökler, medulla spinalisin posterior kolonu ve mediyal lemnikuslar ve pariyetal lob lezyonlarında derin duyularda pozisyon duyusu alt ekstremitelerde bozulduğu için ortaya çıkan bir yürüyüştür. Gözler kapalı iken belirginleşir. Yürüyüş geniş kaidelidir ve hasta öne doğru eğilmiştir. Ataksi değerlendirmesinde; akut ataksi, subakut ataksi, intermitten ataksi, konjenital nonprogresif ataksi, kronik progresif ataksi gruplarında değerlendirmek uygun olur. Ataksi birkaç gün önce ortaya çıktığı durumlarda akut ataksi tanımı kullanılır. Enfeksiyonla ilişkili ataksi nedenleri içinde çocuklarda en sık görülen akut serebellar ataksidir. Viral ve diğer enfeksiyonlardan (suçiçeği, kabakulak, parvovirus, epstein –barr virüs) sonra 1-3 hafta içinde gelişir ve genellikle 1-4 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Aniden başlar ve daha başlangıcında ataksi maksimal düzeydedir. Hafif veya ağır derecede olabilir. Ağır olsa dahi bilinç açıktır.

TREMOR

Tremor, bir vücut parçasını hareket ettiren agonist ve antagonist kasların alternan veya senkron kasılması sonucu oluşan istemsiz, ritmik salınım hareketidir.

İstirahat durumunda veya hareket sırasında ortaya çıkabilir veya artabilir. İstirahat tremonu: Ekstremite yerçekimine karşı tam desteklendiğinde, Aksiyon tremor: Çeşitli tip hareket esnasında görülür, Postural tremor: Ekstremite belirli bir pozisyonda tutulduğunda, Kinetik tremor: İstemli belli bir hedefe yönelik hareket esnasında, İntentional/terminal tremor: Ekstremitenin hedefe doğru hareketi esnasında, İsometrik tremor: Hareket etmeden sadece kasların kasılması ile ortaya çıkar Task-spesifik tremor: Özellikli bir iş yaparken ortaya çıkar, (yazı yazarken, müzikalenstruman çalarken) Rubral tremor : Genişamplitüdlü, istirahatte ve hareket esnasında görülür, Myoritmiya: Yavaş (1-3 hz) sürekli ritmik tremor. Beyin sapı patolojisini gösterir. Trembling : Çene tremoru.