Boyun Fıtığı Nedir, Nasıl Oluşur?

Omurga birbiri üzerine dizilen ‘omur’ dediğimiz kemiklerden oluşmaktadır. Her omur cisminin ortasında, beynin devamı olan omurilik bulunur. Vücudun çeşitli yerlerinden beyine dönen duyular veya beyinden vücuda dağılan emirler omurilik içerisinde seyreder. Boyun bölgesinde her omur cismi hizasından çıkan sinirler de kola ve sırta yayılarak, bu bölgelerin duyu ve hareketini sağlar. Omur denilen bu kemikler birbirleriyle elastik özelliği olan ‘disk’ dediğimiz esnek yapılarla bağlanmaktadır.

Zaman içerisinde bu esnek yapılar yani diskler yıpranmakta, elastik özelliğini kaybetmektedirler. Böyle olunca travmalar veya yükler ile bu disk geriye doğru taşmaktadır. Yani disklerin jelatin kıvamındaki iç kısmının, daha kuvvetli bir bağ dokusundan oluşan dış kısmı yırtarak, omurilik ve sinirlere bası yapması sonucu boyun fıtığı açığa çıkmaktadır. Boyundaki bu fıtıklaşma, omuzdan kola parmaklarımıza kadar yayılan ‘radiküler ağrı’ diye isimlendirdiğimiz ağrıya sebep olmaktadır. Boyun hareketleri, özellikle başın arkaya doğru hareketi, ağrıyı arttırabilmektedir.

Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

En sık şikayet sebebi, ağrıdır. Ağrı künt, keskin, elektrik çarpması veya bıçak saplanması gibi değişik şekillerde tarif edilebilir. Etkilenen dermatom bölgesinde, parestezi veya his kaybı görülebilir. Boyun hareketleri genelde kısıtlıdır.

Temel semptom olan ağrı, servikal bölgeden başlayarak oksiput, ense kasları, omuzlar ve üst ekstremitelere uzanan bir alanda yayılım gösterebilir. Ağrıdan kaynaklı geçici veya geri döndürülemez sertlik hissi, üst ekstremitelerde hissizlik, uyuşukluk, karıncalanma, güçsüzlük, vertebral arterler veya sempatik sinirlerin etkilenmesine bağlı olarak boyun hareketleriyle artan baş dönmesi, baş ağrısı, dengesizlik gibi çeşitli semptomlar görülebilir.

Boyun Fıtığında Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Hastaların sahip oldukları ağrı duyusunu azaltmak ve günlük yaşam aktivitelerine ağrısız devam etmelerine olanak sağlamak tedavideki asıl hedeftir. Çeşitli sebeplerle ortaya çıkan ağrı duyusu hastaların kliniğe başvuru ilk nedenidir. Servikal disk patolojisi tanısıyla kliniğe başvuran hastalarda akut dönemde; ağrı, ödem ve inflamatuar durumun kontrol altına alınması amacıyla, mobilizasyonu erken sağlamak, eklemlere binen aşırı yükü azaltmak, yaralanan dokuların korunmasını sağlamak ve egzersizler en temel tedavi öğeleridir.

Etkilenmiş alan üzerine buz uygulamasıyla beraber, non-steroid anti inflamatuar ilaç verilmesi ödem ve inflamasyonu baskılamak adına yararlı olmaktadır. Akut dönem; servikal disk patolojilerinde kullanılan temel tedavi teknikleri; için etkilenmiş alana bir buz uygulaması yapmanın yanı sıra nonsteroid antienflamatuar ilaç verilmesi yararlı olmaktadır. İnflamasyon azalmasıyla beraber daha sonra yumuşak dokuları rahatlatmak için sıcak uygulamalara geçilebilir. Medikal tedaviyle birlikte fizik tedavi yöntemleri ile ağrıyı azaltmak için genelde yeterli olmaktadır. Kısa süreli yatak istirahati, yardımcı cihaz kullanımı, yumuşak doku gerginliği mevcut ise eklem hareket açıklığı egzersizleri ile birlikte germe ve gevşeme egzersizleri verilebilir. Kronik dönem; servikal disk patolojilerinde, ağrıyı azaltmak için gerekli olan süre akut döneme kıyasla daha uzun olabilir. Normal eklem hareket açıklığını sağlamak, servikal bölge ve çevresindeki kasların kuvvet, endurans ve koordinasyonunu arttırmak, normal günlük yaşam aktivitelerine dönüşün hızlandırılması ve tedavinin kalıcı bir sonuç bırakarak, yeni sakatlıkların önlenmesi temel amaçtır.

Cerrahi Tedavi Cerrahi tedavi, ağrısı tıbbi tedavi yöntemleri ile geçmeyen, belirgin güç kaybı olan, belirgin omurilik basısı olan hastalar için gerekli olabilir. Cerrahinin amacı diskin omuriliğe ve sinire baskı yapan kısmının ortadan kaldırılmasıdır. Bu diskektomi denilen yöntemle yapılır. Disk hernisinin yerine bağlı olarak cerrah, omurgaya ulaşmak için boynun önünde ve arkasında açılan insizyondan ameliyatı yapar. Her iki yaklaşımda da disk materyalinin sinir yapılara baskısı ortadan kaldırılır.

Sonuçlar, genellikle iyidir. Ön taraftan yaklaşımda, genellikle omurlar arasından boşaltılan disk materyali yerine, füzyon sağlamak için kemik materyal ve hareketi koruyucu protezler konulabilir.